Jakie czynniki mają najsilniejszy wpływ na kształtowanie rynku nieruchomości w kraju? I czego spodziewać się po budownictwie mieszkaniowym i komercyjnym w przyszłości? Sprawdzamy, co na ten temat myślą eksperci z branży deweloperskiej.Rynek nieruchomości to specyficzne środowisko, które rządzi się własnymi zasadami. W odróżnieniu od innych branż, z opóźnieniem reaguje na wszelkie czynniki zewnętrzne. Ostatnie lata zarówno w Polsce, jak i na świecie mocno dały się we znaki zarówno deweloperom, inwestorom, jak i potencjalnym nabywcom.Pandemia, agresja Rosji na Ukrainę, następnie galopująca inflacja i wzrost stóp procentowych odcisnęły silne piętno. Wszystkie te czynniki w znacznym stopniu przyczyniły się do wzrostu cen materiałów budowlanych, problemów w płynności prowadzenia prac przez wykonawców i przede wszystkim ograniczyły możliwości kredytowania planowanych inwestycji.Najem przyszłością na rynku mieszkaniowym?– W najbliższych latach prym nadal będą wiodły mieszkania, w szczególności te położone w centrach miast i nabywane w celach inwestycyjnych, a także apartamenty w miejscowościach wypoczynkowych (głównie nadmorskich oraz górskich), a ponadto produkty stricte luksusowe – ponieważ przy załamaniach rynkowych najbardziej cierpi zwykle segment "popularny". Jest to spowodowane tym, że przysłowiowy "Kowalski" najczęściej finansowanie zakupu opiera o kredyt bankowy, podczas gdy wysokie stopy procentowe znacząco utrudniają przeprowadzanie takich transakcji – komentuje Adrian Niewiadomski, CEO HomeLand Development.Wszelkie przesłanki wskazują więc na umocnienie się rynku najmu, co skutkować może systematycznym wzrostem cen w tym segmencie. W związku z wieloma trudnościami podaż mieszkaniowa nie jest w stanie zaspokoić zawieszonego na wysokim pułapie popytu. Specjaliści przewidują, że w Polsce znacznie powinien rozwinąć się sektor PRS, który osiąga bardzo dobre wyniki finansowe w Europie Zachodniej. Szacuje się, że rozwijający się rynek najmu, w powiązaniu z luką podażową, otwiera możliwości dla rosnącej liczby transakcji z segmentu najmu instytucjonalnego.Rozkwit nieruchomości komercyjnych nie tylko w dużych miastachNie przewiduje się drastycznych zmian na rynku nieruchomości biurowych. Sektor ten jest bardziej odporny na wahania, choć różne czynniki sprawiają, że planowanie przestrzeni biurowych zmierza już w nieco innym kierunku. Większy nacisk kładzie się na powierzchnie coworkingowe, a planując inwestycje biurowe firmy chętniej biorą pod uwagę dostosowanie pomieszczeń do pracy hybrydowej.Powierzchnie handlowe rozwijają się dynamicznie i żadne przesłanki nie wskazują na to, by coś w tym aspekcie miało się zmienić. Specjaliści szacują, że udział parków handlowych w powierzchni handlowej powinien podwoić się w ciągu najbliższej dekady. Trendy wskazują natomiast, że inwestorzy chętniej spoglądają w kierunku mniejszych miejscowości, w których widzą rosnący popyt na nowoczesne przestrzenie handlowe. Wysoki poziom branży transportowej, poprawa infrastruktury drogowej oraz położenie kraju w środkowo-wschodniej Europie sprawiają, że rynek nieruchomości magazynowych może liczyć na dalszy rozwój.Zakończenie wojny w Ukrainie potencjalnym zagrożeniem dla rynku?Choć ta teza brzmi dość kontrowersyjnie – wszak konflikt za naszą wschodnią granicą przyniósł bardzo wiele negatywnych czynników, które zdestabilizowały światowe rynki – niesie ona za sobą jednak wiele racjonalnych przesłanek.– Zakończenie wojny w Ukrainie może całkowicie zmienić sytuację panującą na rynku. W takim scenariuszu istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że większość pracowników budowlanych urodzonych za naszą wschodnią granicą będzie chciało wrócić do ojczyzny, aby odbudowywać zniszczone miasta. Co więcej, Zachód w takiej sytuacji prawdopodobnie wpompuje ogromne pieniądze w odbudowę tego kraju, aby utrzymać jak największe wpływy, co w konsekwencji może spowodować zainteresowanie tym rynkiem naszych rodzimych firm budowlanych, szukających lepszego zarobku. W takim wypadku koszty wykonawstwa w naszym kraju mogą znacząco wzrosnąć, co przełoży się na ceny oraz podaż nowych mieszkań. Rynek najmu również może znacząco ucierpieć, z uwagi na nagły odpływ bardzo dużej liczby ludzi – przewiduje Adrian Niewiadomski, CEO HomeLand Development.

Wrzesień był kolejnym miesiącem, w którym deweloperzy ograniczali liczbę rozpoczynanych budów. Przy tym coraz więcej projektów ma swój finał, a lokale są przekazywane nabywcom. Te dwa czynniki powodują, że w Polsce powoli zmniejsza się liczba prowadzonych inwestycji mieszkaniowych.

Firma doradcza JLL przeanalizowała sytuację na rynku powierzchni magazynowo-przemysłowych w okresie obejmującym I-III kwartał 2022 roku. Opracowanie zebranych danych pozwoliło wyróżnić kilka trendów, którymi są:

Rynek budowlany spowolnił, zmianom uległy również strategie deweloperów dotyczące zakupu gruntów. Część z nich wciąż inwestuje, ale głównie w największych miastach i centralnych lokalizacjach. Inni realizują działania tylko na gruntach, które już mieli, a część pozbywa się niektórych działek, by przeczekać kryzys. Dzięki temu na rynku pojawia się więcej możliwości uzupełnienia banku gruntów przez deweloperów, którzy wciąż mają fundusze na inwestycje.

Raport "Fundamenty przyszłości" prognozuje, co za pięć lat czeka rynek deweloperski. Opracowanie to stanowi wynik analiz blisko stu ekspertów, którzy ocenili, że wiodącymi trendami będą m.in. wzrost znaczenia budownictwa modułowego, automatyzacji mieszkaniowej oraz inwestycje efektywne energetycznie.

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) podpisała z Centrum Unijnych Projektów Transportowych pierwszą umowę o dofinansowanie ze środków UE dla projektu drogowego GDDKiA w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS).

Nowe sojusze w powyborczej rzeczywistości nie przyniosły jeszcze rozstrzygnięć, w którą stronę powinna zmierzać polityka mieszkaniowa, jednakże pewne zwiastuny zostały już zasygnalizowane podczas konferencji prasowej „Priorytety mieszkaniowe na pierwsze 100 dni rządu” zorganizowanej przez Pracodawców RP i Polski Związek Firm Deweloperskich.

Polski rynek inwestycyjny charakteryzuje się obecnie względną płynnością oraz niskim wolumenem całkowitym w porównaniu do lat ubiegłych, który wynika z sytuacji makroekonomicznej, geopolitycznej i rozwoju rynku. W opinii ekspertów w przyszłym roku sytuacja powinna się stabilizować i wpłynąć korzystnie na ożywienie aktywności inwestorów.

Sieć Lidl Polska od lat przyciąga kandydatów atrakcyjnymi warunkami pracy i wysokimi zarobkami – jednymi z najwyższych w handlu. To jednak nie jest ostatnie słowo Lidl Polska – sieć podejmuje kolejne działania, aby być liderem wśród pracodawców.

Firma Copper-Joint z Chin została nowym najemcą w LCube Szczecin Goleniów. Producent rozwiązań dla branży energetycznej, swoją ekspansję w Polsce, rozpocznie od wynajęcia ponad 5 tys. mkw. powierzchni produkcyjnej oraz ok. 170 mkw. powierzchni biurowej. Doradcą przy transakcji była firma CBRE. Od strony prawnej LCube wspierała kancelaria LegalHub, zaś po stronie Copper-Joint pracowała kancelaria Domański Zakrzewski Palinka s.k.

W stolicy Dolnego Śląska może powstać nowa, duża inwestycja, które zrealizowana zostałaby w oparciu specustawę Lex deweloper. Chodzi o teren dawnej bazy Transbudu przy al. Armii Krajowej 53 (skrzyżowanie z ul. Tarnogajską), na osiedlu Tarnogaj we Wrocławiu.

Stawki czynszów przestały rosnąć, ale korekta jest co najwyżej symboliczna. Plusem jest odbudowująca się oferta mieszkań na wynajem. Sprzyjać może temu odpływ migrantów, łatwiejszy dostęp do kredytów oraz fakt, że w ubiegłym roku koniunktura na rynku najmu była tak dobra, że część zamożnych rodaków postanowiła zainwestować w mieszkania.

Na polskim rynku kredytowym trwa poruszenie wywołane rządowym programem „Kredyt 2%”. Tylko w lipcu tego roku, jak podaje BIK, liczba wniosków o kredyt hipoteczny dobiła do 43 tys. dając dwukrotnie lepszy wynik niż w czerwcu i trzykrotnie lepszy niż rok temu. Problemem może być sytuacja finansowa Polaków, którzy w rzeczywistości postpandemicznej i inflacyjnej nie mają wielu oszczędności na wkład własny. Tymczasem eksperci przekonują, że wkład własny można sfinansować m.in. z hipoteki odwróconej. Od niedawna możliwe są wypłaty dużych kwot przy podpisaniu umowy renty dożywotniej, która jest jedną z odmian odwróconej hipoteki. Mowa nawet o kilkuset tysiącach złotych.

Aktywność najemców w biurowych regionach od kwietnia do czerwca była stabilna, a deweloperzy pozostawali ostrożni przy rozpoczynaniu inwestycji. W obliczu wysokich kosztów eksploatacji, coraz większy nacisk kładzie się na usprawnienia i optymalizację powierzchni biurowej - informują eksperci z BNP Paribas Real Estate Poland.

Eksperci JLL przewidują od 2024 roku lukę nowej podaży na największych rynkach poza Warszawą. Obecnie w całej Polsce realizowane jest nieco ponad 700 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej, z czego na rynkach poza stolicą niecałe 500 tys. mkw.

Według najnowszego raportu Newmark Polska "Rynek magazynowo-przemysłowy w Europie" w 2022 roku deweloperzy dostarczyli w Unii Europejskiej ponad 20 mln mkw. nowoczesnej powierzchni magazynowo-przemysłowej. Najwięcej nowych magazynów wybudowano w Polsce – prawie 4,4 mln mkw. Dużą podaż odnotowano również w Niemczech i Czechach, gdzie oddano do użytku odpowiednio ponad 2 mln mkw. i 1,1 mln mkw. Polska znajduje się na podium także pod względem popytu.

Popyt w Warszawie spada, ale w regionach nadal utrzymuje się na dobrym poziomie. Niewielka aktywność deweloperów i brak nowych biur zaczyna doskwierać najemcom poszukującym powierzchni w stolicy. W centrum Warszawy jest coraz mniej dostępnych powierzchni biurowych. Współczynnik pustostanów na koniec I kw. 2023 roku spadł w centralnym obszarze biznesowym miasta do poziomu około 10 proc., co wygenerowało nieduży wzrost stawek czynszowych w najlepszych lokalizacjach.

17 maja 2023 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o rewitalizacji Odry, przedłożony przez Ministra Infrastruktury. Ustawa ma na celu wprowadzenie systemowych rozwiązań, które pozwolą na odbudowę zasobów przyrodniczych na Odrze i w jej dorzeczu, zapobieganie podobnym jak latem ubiegłego roku zdarzeniom w przyszłości, lepsze reagowanie na występujące zagrożenia, a także docelowe zmniejszanie presji na środowisko wodne.

Zielone tory, wygodne przystanki i więcej zieleni. Tramwaje Warszawskie ogłosiły przetarg na przygotowanie projektu przebudowy głównej arterii łączącej Muranów, Nowolipki i Żoliborz. Prace obejmą także Stawki i rondo Zgrupowania AK "Radosław".

Dla branży budowlanej i deweloperskiej rok 2023 był kolejnym, w trakcie którego następowały istotne zmiany, zarówno w sferze ekonomicznej, jak i w otoczeniu prawnym biznesu. Po bardzo słabym roku 2022, kiedy rosnąca inflacja i koszt pieniądza uderzyły zarówno w przedsiębiorców, jak i nabywców, a liczba nowych pozwoleń na budowę, jak również sprzedawanych lokali dramatycznie spadły, w ostatnich kwartałach minionego roku ww. czynniki ekonomiczne zaczęły się poprawiać.